دوران پس از تثبیت (۱۳۳۱ تا ۱۳۴۷)(۲)

دوران پس از تثبیت (۱۳۳۱ تا ۱۳۴۷)(۲)

 

فیلم‌سازان، سینماداران، تماشاگران، منتقدان، واردکنندگان همه وهمه در سال ۱۳۳۴ موقعیت خطیر سینما را درک کرده و آن را علنى کردند و همه منتظر یک تحول بودند.

در این سال فیلم‌های: 'عشق راهزن' (سیامک یاسمی)، 'چهارراه حوادث' (ساموئل خاچیکیان)، 'براى تو' (جمشید شیبانی)، 'امیرارسلان' (پارس فیلم)، 'پایان رنج‌ها' (جلیل غدیری، مهندس بدیع، سرهنگ منوچهری)، 'آخرین شب' (استودیو عقاب)، 'خواب و خیال' (مجید محسنی)، 'دزد بندر' (دکتر کاوسی)، 'آخرین شب' ، 'فرزند گمراه' (عصر طلایی)، 'مهتاب خونین' (موشق سروری، کاراوان فیلم)، 'خون و شرف' (استودیو دیانا)، 'خسیس' (رضا زندی)، 'پنجمین ازدواج' (نصرت‌الله وحدت)، 'خانه شیاطین' (پرویز خطیبی)، 'دماغ ‌سوخته‌ها' (مهدى بشارتیان) ساخته و به نمایش در آمدند.

در سال ۱۳۳۵، سینماى ایران در یأس و اضطراب به سر برد. در این سال فیلم‌هاى خارجى دوبله شدند. بخصوص فیلم‌هاى هندى رونق داشتند و هر تلاشى با بى‌مهرى تماشاگران روبرو مى‌شد. به همین دلیل هنرمندان سینما در عرصه‌هاى دیگرى مثل تئاتر، دوبله، ورود فیلم، و ... پرداختند. تنها در استودیو پارس با همت و هدایت دکتر کوشان، پس از موفقیت فیلم امیر ارسلان، فیلم‌هاى مختلف تاریخى و افسانه‌اى جلوى دوربین مى‌رفت. موقعیت سینماى ایران کمتر از مرگ نبود؛ زیرا همان چند تولید اندک هم امکان عرضه نداشتند. در این شرایط 'زندگى شیرین است' توسط مجید محسنى ساخته شد. فیلم‌هاى بعدی، 'مستشار جزیره' (شیبانی) و 'اتهام' (عبدالله بقائی، سیامک یاسی) بودند.

'خورشید مى‌درشد' موفق‌ترین فیم سال ۳۵ است که توسط سردار ساگر ساخته شده است. 'بوسه مادر' (عطاءا... زاهد)، 'مرجان' (شهلا)، 'یوسف و زلیخا' (یاسمی)، 'هفده روز به اعدام' (دکتر کاوسی)، فیلم‌هاى بعدى بودند.

'مرجان' حاصل تجربهٔ نخستین هنرمند زن در سینماى ایران است که جنجال زیادى بپا مى‌کند ولى شهلا سازندهٔ فیلم پس از آن از سینما کناره مى‌گیرد.

سال ۳۵ با جاروجنجالى برابر همهٔ سال‌هاى عمر سینماى ایران در مطبوعات، در برابر بى‌تفاوتى تماشاگران پایان مى‌یابد.

سال ۱۳۳۶ در ناامیدى و یأس آغاز شد. دو فیلم 'رستم و سهراب' (مهدى رئیس فیروز) و 'قزل ارسلان' (پارس فیلم) آغازر این سال هستند. 'رستم و سهراب' با بازیگران پر هیبت، دکورهاى عظیم، لشکرکشی، نیررتن به تن، آوازهاى الهه، داریوش رفیعى و مصطفى پایان و ... هیچکدام تماشاگر را جذب نمى‌کند.

'مردى که رنج مى‌برد' ساخته محمدعلى جعفرى با شکست مواجه مى‌شود. اما 'بلبل مزرعه' جان تازه‌اى به پیکر بى‌روح سینما مى‌ٔهد و مورد استقبال قرار مى‌گیرد. این فیلم ساختهٔ مجید محسنى است. این فیلم براى اولین بار در خارج از کشور نمایش مى‌یابد و موفقیت کسب مى‌کند.

فیلم‌هاى بعدى 'بازگشت به زندگی' (زاهد، عصر طلائی، ملک‌مطیعی)، 'یعقوب لیث صفاری' (منوچهر زمانی)، 'برهنهٔ خوشحال' (عزیز رفیعی)، 'مادموازل خاله' (عصر طلائی)، 'شب‌نشینى در جهنم' (موشق سروری، ساموئل خاکیچیان)، 'بهلول' (صادق بهرامی)، 'نردبان ترقی' (پرویز خطیبی)، 'ظالم بلا' (سیامک یاسمی)، هستند.

شب‌نشینى در جهنم در تیرماه ۳۷ در جشنواره برلین به نمایش درآمد. سینماى ایران در نیمسال دوم اوج مى‌گیرد. ضدرفهرست شب‌نشینى در جهنم قرار دارد و بعد مادموازل خاله. سینماى ایران جان تازه‌اى مى‌گیرد.

سال ۱۳۳۷ 'با شاباجى خانم' محصول پارس فیلم آغاز مى‌شود. کارگردان مهدى سهیلى است و قصد دارد کمدى مفرحى عرضه کند که موفق نمى‌شود.

دومین محصول 'طوفان در شهر ما' ساختهٔ ساموئل خاچیکیان است که نخستین محصول 'آژیر فیلم' مى‌باشد. سانسور در سال ۳۷ شدت یافته بود این فیلم را گرفتار مى‌کند و سرانجام فیلم دچار آشفتگى مى‌شود ولى رویهم رفته موفقیتى کسب مى‌کند.

'روزنهٔ امید' (سردار ساگر)، 'ماجراى استودیو' (حیدر صارمی)، 'چهل طوطی' (بشارتیان، هوشنگ مرادی)، 'انگشتر جادو' (بشارتیان) فیلم‌هاى بعدى هستند که مورد توجه واقع نمى‌شوند. همینطور 'بیژن و منیژه' (موچهر زمانی، سیامک یاسمـی)؛ عطاءالله زاهد با 'چشم براه' که موفقیتى کسب مى‌کند، از سینما کناره مى‌گیرد.

'آقاى اسکناس' (امین امینی)، 'قاصد بهشت' (خاچیکیان)، 'لات جوانمرد' (مجید محسنی)، 'جنوب شهر' (فرخ غفاری، سیاوش عماد) فیلم‌هاى سه بعدى این سال هستند. 'جنوب شهر' در روز سوم نمایش توقیف مى‌شود و مجدداً با حذف بخش‌هایى همچنان نمایش آن معوق مى‌ماند. چند سال بعد با افزودن صحنه‌هایى به فیلم اجازه نمایش مى‌گیرد و به رقابت در شهر تغییرنام مى‌دهد.

'عروس فراری' نخستین تولید 'اسکوپ و رنگی' سینماى ایران است که توسط اسماعیل کوشان عرضه مى‌شود. و با استقبال فراوان روبرو مى‌شود. اما مطبوعات نظر مساعدى ندارند.

'همه گناهکاریم' به کارگردانى عزیز رفیعى با شکست روبرو مى‌شود و بعد 'طلسم شکسته' موفق به جذب تماشاگر و نظر مساعد مطبوعات مى‌گردد. این فیلم بعداً بطور رسمى در جشنواره آسیایى در کراچى و جشنواره برلین شرکت مى‌کند. کارگردان این فیلم سیامک یاسمى است.